محسن قاسمی، در این گفتوگو، آغاز پذیرش عضویت خبره اعضای واجد شرایط انجمن در شاخه تخصصی «حسابدار مدیریت خبره» (IICA CMA) را یکی از نقاط عطف ارزشمند و ماندگار در تاریخ چهل و پنجساله انجمن حسابداران خبره ایران و یکی از آرمانهای بنیانگذاران و بزرگان انجمن دانست که سرانجام جامه عمل پوشیده است.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی انجمن حسابداران خبره ایران، دبیرخانه انجمن عصرگاه روز گذشته (یکشنبه) در اجرای ماده «8» اساسنامه (مصوب 23 تیر 1393، مجمع عمومی فوقالعاده اعضاء) و مفاد «آییننامه چگونگی احراز شرایط عضویت خبره» (مصوب 28 فروردین 1396، شورای عالی) و با استناد به مصوبه جلسه مورخ 2 مرداد 1396 شورای عالی و مصوبه جلسه مورخ 4 مرداد 1396 هیئت تشخیص صلاحیت حسابداران مدیریت خبره، با انتشار «فراخوان ثبتنام در آزمون حسابدار مدیریت خبره سال 1396» از داوطلبان واجد شرایط برای شرکت در «آزمون حسابدار مدیریت خبره سال 1396» دعوت بهعمل آورد. در همین ارتباط، در گفتوگوی پایگاه اطلاعرسانی انجمن حسابداران خبره ایران با محسن قاسمی، دبیرکل انجمن و دبیر شورای عالی، جزئیات این اقدام ارزشمند تشریح شد.
دبیرکل انجمن در آغاز گفتوگو از همه بزرگان انجمن و اعضای شورای عالی طی سالهای اخیر سپاسگزاری و قدردانی کرد که با مباحث کارشناسی گسترده و پیگیریهای خود مقدمات اصلاح و بروزرسانی اساسنامه انجمن را فراهم آوردند. وی روح و شاکله اصلی اصلاحات انجامشده در اساسنامه انجمن در مجمع عمومی فوقالعاده مورخ 23 تیر 1393 را گسترش دامنه حرفهایگری انجمن از حسابرسی به دیگر شاخههای تخصصی حرفه بزرگ حسابداری دانست.
قاسمی در تشریح این اصلاحات گفت: از آغاز تاسیس انجمن در سال 1351 تا کنون، پذیرش اعضاء از زمینههای شغلی مختلف حسابداری از جمله، حسابداران (از هر دو بخش خصوصی و عمومی)، مدیران مالی، حسابرسان مستقل، حسابرسان داخلی، مشاوران مالی، مشاوران مالیاتی، و طراحان سامانههای حسابداری انجام شده است. در واقع، هم اکنون اعضای انجمن را طیف متنوعی از این افراد حرفهای تشکیل میدهند. با این حال، طی این مدت طولانی صرفاً اعضای شاغل در زمینه حسابرسی مستقل امکان دریافت گواهینامه حرفهای (Professional Certificate) "حسابدار مستقل" را داشتند. در حالی که این ظرفیت در انجمن وجود دارد که در زمینههای تخصصی دیگر نیز (مشابه انجمنهای حرفهای پیشرو جهان) تواناییهای حرفهای اعضاء را نزد ذینفعان "گواهی (Certify)" کند. این جا است که اهمیت و ارزش مواد (8) تا (10) اساسنامه جدید انجمن برجسته میشود. چون طبق ماده (8) اساسنامه: "اعضاي عادي انجمن پس از حداقل دوسال عضويت و احراز شرايطي شامل قبولي در آزمون تخصصي، کسب تجربه کاري، و گذراندن دورههاي آموزشي که ضوابط آن توسط شوراي عالي تعيين خواهد شد ميتوانند به عنوان "عضو خبره" در يک يا چند شاخه تخصصي شناخته شوند."
دبیرکل انجمن در ادامه افزود: خوشبختانه پس از بحث و بررسیهای مفصّل کارشناسی در شورای عالی انجمن و با توجه به اهتمام جدی که در راستای اجرای ماده (8) اساسنامه وجود دارد؛ سرانجام در جلسه 28 فروردین 1396 «آییننامه چگونگی احراز شرایط عضویت خبره» به تصویب شورای عالی رسید. قاسمی ساز و کار طراحیشده در این آییننامه، برای گواهیکردن صلاحیت حرفهای اعضای واجد شرایط انجمن در سه شاخه تخصصی «حسابدار مالی خبره»، «حسابدار مدیریت خبره»، و «حسابدار مستقل خبره» را ساز و کاری بروز و مدرن و برگرفته از ساز و کارهای مورد عمل توسط انجمنهای حرفهای پیشرو جهان دانست. وی در تشریح این ساز و کار گفت: اعضای انجمن که تمایل دارند صلاحیت حرفهایشان در یکی از سه شاخه یادشده از سوی انجمن گواهی شود باید حائز سه شرط اصلی باشند. نخست این که حداقل دو سال از تاریخ عضویت آنان در انجمن گذشته باشد. مبداء آغاز عضویت در انجمن نیز، طبق آییننامه، تاریخ تصویب عضویت توسط شورای عالی است. شرط دوم، داشتن سابقه کار حرفهای مرتبط با شاخه تخصصی مورد درخواست برای عضویت خبره است، که در ماده (6) آییننامه، در سه بند جداگانه، سابقه کار حرفهای مرتبط با سه شاخه تخصصی مذکور تبیین شده است. شرط سوم نیز قبولی در آزمون تخصصی است.
قاسمی در ادامه، در تشریح ساز و کار طراحیشده برای احراز شرط سوم گفت: در انجمنهای حرفهای پیشرو جهان دو ساز و کار برای برگزاری آزمون پذیرش عضویت وجود دارد. یک روش «آزمون جلسهمحور» است، که به صورت کتبی، متحدالشکل، و طی یک جلسه برگزار میشود. مشابه آزمون حسابدار رسمی که هر سال برای پذیرش عضویت در جامعه حسابداران رسمی ایران برگزار میشود؛ یا از بین انجمنهای حرفهای پیشرو جهان، میتوان به آزمونهای انجمن حسابداران رسمی آمریکا (AICPA) اشاره کرد. روش دیگر نیز «آزمون دورهمحور» است، که طبق آن متقاضیان عضویت باید دروس تعریفشده در قالب یک دوره آموزشی بلندمدت را طی یک دوره زمانی بگذرانند. مشابه دورههای انجمن حسابداران رسمی خبره (ACCA) یا انجمن حسابداران مدیریت خبره (CIMA).
وی در ادامه افزود: طبق ماده (7) آییننامه، عضو متقاضی واجد شرایط میتواند آزمون تخصصی احراز عضویت خبره در هر یک از شاخههای تخصصی را به یکی از دو روش فوق یعنی یا «آزمون جلسهمحور» یا «آزمون دورهمحور» بگذراند. در واقع، ساز و کاری که در این آییننامه مقرر شده است ترکیبی از دو روش برگزاری آزمون در انجمنهای حرفهای پیشرو جهان است.
دبیرکل انجمن تصریح کرد: از سه شرط فوق، شرط «حداقل سابقه عضویت در انجمن» از سوی دبیرخانه انجمن، و شروط «سابقه کار حرفهای مرتبط» و «قبولی در آزمون تخصصی» از سوی یکی از هیئتهای تشخیص صلاحیت مربوطه به تایید میرسند. وی گفت: به همین منظور، طبق آییننامه، برای هر یک از شاخههای تخصصی یک هیئت تشخیص صلاحیت هفتنفره از سوی شورای عالی منصوب شده است. این هیئتها هم ارتباط سوابق کار حرفهای متقاضیان با شاخه تخصصی مورد درخواست آنان را بررسی و تایید میکنند؛ و هم مواد آزمون جلسهمحور و دورههای آموزشی مورد تایید به عنوان آزمون دورهمحور را تعیین میکنند.
قاسمی در ادامه درباره روند عملیاتی کردن این آییننامه گفت: همان طور که اعضای انجمن اطلاع دارند، پیشینه آموزشی انجمن و مرکز آموزش حسابداران خبره (PACT) در زمینه ارائه آموزشهای حرفهای حسابداری مدیریت در ایران، پیشینهای درازمدت و درخشان است. این آموزشها از اوایل دهه 1370 با برگزاری دورههای آمادگی برای شرکت در آزمونهای انجمن حسابداران مدیریت خبره (CIMA) توسط انجمن (در محل دانشکده نفت تهران) آغاز شد. با توجه به موفقیت این دورهها و استقبالی که از سوی اعضای انجمن و دیگر حسابداران انجام شد، بعدها منجر به تاسیس مرکز آموزش حسابداران خبره (PACT) توسط انجمن شد. در واقع میتوان گفت که PACT بر شالوده حسابداری مدیریت بنیان گذاشته شده است. از همان زمان تا به امروز، نزدیک به سه دهه است، که برگزاری دورههای آموزشی بلندمدت حسابداری مدیریت همواره یکی از بخشهای اصلی آموزشهای حرفهای برگزارشده توسط PACT بوده است. علاوه بر این، سلسله همایشهای برگزارشده توسط انجمن با موضوع حسابداری مدیریت (از جمله، آبان، آذر و اسفند 1376؛ دی 1381؛ خرداد و دی 1385؛ مهر 1387؛ اردیبهشت 1390؛ و اسفند 1391 – که گزارش کامل همه آنها در مجله حسابدار منتشر شده و در دسترس علاقهمندان است) نشان از جایگاه ویژه حسابداری مدیریت در انجمن دارد.
وی افزود: به همین دلیل، مطابق مباحث انجامشده در جلسات اخیر شورای عالی مقرر شد، از بین سه شاخه تخصصی پیشبینیشده، ابتدا مقدمات پذیرش اعضای واجد شرایط انجمن در شاخه تخصصی «حسابدار مدیریت خبره» فراهم شود. از این رو، جلسه مورخ ۲ مرداد ۱۳۹۶ شورای عالی به منظور انجام هماهنگیهای لازم با حضور اعضای «هیئت تشخیص صلاحیت حسابداران مدیریت خبره» تشکیل شد. در این جلسه، با توجه به این که مطابق ماده (7) آییننامه، آزمونهای مربوط به پذیرش اعضای خبره در هر یک از شاخههای تخصصی به یکی از دو روش «جلسهمحور» یا «دورهمحور» برگزار خواهد شد، مقرر شد ابتدا مواد «آزمون جلسهمحور حسابدار مدیریت خبره سال ۱۳۹۶» توسط هیئت تشخیص صلاحیت حسابداران مدیریت خبره تعیین و توسط دبیرخانه انجمن اطلاعرسانی شود (که طی فراخوان روز گذشته اطلاعرسانی شد). تا امکان انجام مقدمات لازم برای برگزاری این آزمون حداکثر تا هفته نخست آذر 1396 فراهم شود. سپس، دورههای بلندمدت برگزاری در مرکز آموزش حسابداران خبره (PACT) که مورد تأیید هیئت تشخیص صلاحیت حسابداران مدیریت خبره به عنوان آزمونهای «دورهمحور» هستند، از سوی هیئت تعیین و توسط دبیرخانه انجمن اطلاعرسانی شود، تا هم دانشآموختگان پیشین و هم دانشآموختگان آینده این دورهها در صورت احراز دو شرط دیگر (حداقل سابقه عضویت در انجمن و داشتن سابقه کار حرفهای مرتبط) بتوانند درخواست خود برای عضویت خبره را به دبیرخانه انجمن ارسال کنند.
دبیرکل انجمن تاکید کرد: بدیهی است، در جلسات آینده شورای عالی به مرور پیگیریهای لازم برای عملیاتی کردن پذیرش عضویت خبره در دو شاخه تخصصی «حسابدار مالی خبره» و «حسابدار مستقل خبره» نیز با همین روشی که برای «حسابدار مدیریت خبره» در حال انجام است، انجام و از طریق وبگاه رسمی انجمن اطلاعرسانی خواهد شد.
دبیرکل انجمن در پایان از همه اعضای متقاضی عضویت خبره در شاخه تخصصی «حسابدار مدیریت خبره» درخواست کرد پیش از اقدام به ارسال درخواست خود، مفاد «اساسنامه انجمن حسابداران خبره ایران» (مصوب 23 تیر 1393، مجمع عمومی فوقالعاده اعضاء)، «آییننامه چگونگی احراز شرایط عضویت خبره» (مصوب 28 فروردین 1396، شورای عالی)، و «فراخوان ثبتنام در آزمون حسابدار مدیریت خبره سال 1396» (مورخ 8 مرداد 1396، دبیرخانه انجمن) را به دقت مطالعه و در چارچوب ضوابط این سه سند مبادرت به ارسال درخواست خود کنند.
