به گفته مدیر فن آوری اطلاعات شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) اپلیکیشن های متنوعی برای افزایش خدمت رسانی به سهامداران بازار سرمایه طراحی شده است. وی در این ارتباط، از راه اندازی نسخه موبایل سامانه وضعیت دارایی سهامداران (IPS) خبر داد.
 
به گزارش انجمن حسابداران خبره ایران، به نقل از روابط عمومی شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات)، علی حسنی با اعلام خبر فوق افزود: در زمینه خدمات به سهامداران، شرکت سپرده گذاری مرکزی پروژهIPS را از سال 1387 طراحی کرده است. به گفته وی:IPS این امکان را برای سهامداران حقیقی و حقوقی فراهم آورده است که از طریق وب و در بستری امن(SSL) به سبد سهام خود دسترسی داشته باشند و از آن گزارش بگیرند و از معاملات آخرین روز کاری خود اطلاع حاصل نمایند.
 
وی اضافه کرد : با توجه به اهمیت سهامداران خارجی از ابتدای امسال نسخه انگلیسیIPS نیز رونمایی شده است. نسخه موبایل این سامانه به زودی رونمایی می­ شود. همچنین در راستای افزایش ارائه خدمات به سهامداران بازار سرمایه، درگاه الکترونیکی دریافت شناسه پرداخت وجوه حق تقدم شرکت ها  راه اندازی شده است که از طریق وب سایت شرکت قابل دسترسی است.
 
مدیر فن آوری اطلاعات سمات گفت : این بخش، فاز نخست از سامانه درگاه الکترونیکی سهامداران است که در آینده نزدیک قرار است علاوه بر ارائه اطلاعات شناسه پرداخت وجوه حق تقدم شرکت ها، گواهینامه حق تقدم و اطلاعات مربوط به واریز سود شرکت­ها و برگزاری مجامع را نیز در اختیار سهامداران قرار دهد.
 
حسنی تصریح کرد:  هدف بخشIT این است که علاوه بر اینکه بر روی وب، سرویس­های متنوعی به سهامداران می دهد، در زمینه دستگاه­های هوشمند (موبایل و تبلت و ...) اپلیکیشن­های متنوعی تهیه کند که سهامداران بتوانند از طریق این دستگاه ها با سمات در ارتباط باشند. تفاوتی که این سرویس­ ها با سرویس­ های وب دارد این است که به جای اینکه مشتری خودش به سایت ما مراجعه کند و کسب اطلاعات کند، این دستگاهها هستند که با ایجاد یادآور(Notification) اطلاعاتی نظیر افزایش سرمایه، پرداخت سود یا برگزاری مجمع و ... را به سهامدار یادآور می­ شوند.
 
وی در خصوص برنامه های سمات برای ایجاد زیرساخت ها و ارتباط الکترونیکی با بانک­ها و ارکان بازار مالی افزود : سیاست بخشIT این است که ارتباطات خودش با ارکان بازارسرمایه و بازار مالی را مبتنی بر وب سرویس­ها نماید. برای مثال در این زمینه برای ارتباط الکترونیکی با بانک­ها و انجام عملیات و تراکنش­ها و گرفتن گزارش­های مالی، سامانه زیرساخت بانکی طراحی و پیاده سازی شده است. وظیفه این سامانه مجتمع کردن و مدیریت ارتباط سمات با بانک­های مختلف است.
 
مدیر فن آوری اطلاعات سمات اظهار داشت :  ارتباط الکترونیکی با بانک­ها باعث می­ شود کلیه تراکنش­ های مالی بین سپرده­ گذاری و مخاطبانش اعم از کارگزاران، سهامداران و ارکان بازار به صورت خودکار و الکترونیکی بر بستری امن برقرار شود. برای مثال  این ارتباطات باعث الکترونیکی شدن فرآیندهای تسویه، پرداخت سود شرکت­ها و ... می­ گردد.
 
وی ادامه داد : در زمینه ارتباط الکترونیکی با ذینفعان متنوع اعم از بانکها، ارکان بازار سرمایه و سازمان­های دولتی مثل ثبت احوال، حفظ امنیت و محرمانگی اطلاعات اصل اساسی و غیرقابل چشم پوشی ما است. در زمینه تامین این امنیت بخش شبکه و ارتباطات سمات طرح­ها و پروژه­های گوناگونی را برای ایجاد زیرساخت­ های ارتباطی امن طراحی و عملیاتی کرده است که در کنار رسیدن به سرعت و سهولت در ارتباطات الکترونیکی، امانت و امنیت اطلاعات هم حفظ شود.
 
حسنی در مورد برنامه های سمات برای الکترونیکی کردن فرآیند تسویه گفت : دو سامانهFPTS و سپاس(CAS) را داریم که اولی در زمینه تسویه و تحویل معاملات آتی فعالیت می­کند و دومی سامانه تسویه الکترونیکی سمات(CAS)، فرآیند تسویه شرکت سپرده گذاری را از طریق زیرساخت های بانکی فراهم شده به صورت خودکار انجام می دهد. این سامانه از سال 92 به صورت عملیاتی با تسویه اوراق و سهام بازار ترکیبی و بازار کیش در بانک ملی کار خود را آغاز کرد. با توجه به حساسیت فرآیند مالی این سامانه و حذف صدور چک، تمهیدات امنیتی برای این سامانه غیر قابل چشم پوشی بود.
 
وی اضافه کرد : لذا سامانه به امضای دیجیتال مجهز شد و صاحبان امضای مجاز شرکت با در دست داشتن توکن امنیتی صادر شده توسط مراجع ذیصلاح نسبت به تایید فرآیند اقدام کردند. بعدها با توجه به نیاز بازار و توسعه امور، نیاز به افزوده شدن بانک های دیگر به غیر از بانک ملی به فرآیند تسویه احساس می شد که در این روند قرارداد زیرساخت و تسویه با بانک­های مختلف منعقد شد. برای این امر تغییرات لازم در برنامه اعمال شد تا هر کارگزار در بانک عامل خود اقدام به فعالیت کرده و مقادیر بستانکاری در حساب کارگزار در بانک عامل تحویل شود.
 
مدیر فن آوری اطلاعات سمات در پاسخ به این سوال که آیا تسویه کارمزدهای ارکان بازار سرمایه الکترونیکی شده است؟ گفت : با توجه به تنوع فرآیند تسویه کارمزد، نیاز به تغییرات بنیادی در سامانه سپاس احساس می شد. در این راستا پس از برگزاری جلسات متعدد  در اواسط تابستان 94، فرآیند طراحی و پیاده سازی سامانه جدید سپاس متناسب با نیازهای جدید آغاز شد و در حال حاضر مرحله طراحی سامانه جدید به پایان رسیده و مرحله پیاده سازی حدود 10 درصد پیشرفت داشته است.
 
حسنی در مورد سامانه های مدیریت ریسک تسویه سمات اظهار داشت : سامانه صندوق تضمین تسویه  SGFرا داریم که با ارتباطات الکترونیکی و خودکاری که با بانکها دارد، مدیریت ریسک نکول کارگزاران را برعهده دارد. این سامانه الکترونیکی در فاز اول امکاناتی شامل: دریافت خودکار نکول کارگزارها، محاسبه جریمه­ها، مدیریت نکول ها و ارائه گزارش و اعلامیه نکول کارگزاران از وظایف این سامانه است.
 
وی در خصوص برنامه های مدیریتIT سمات برای بازار انرژی و سپرده کالایی افزود : در سامانه سپاس، اوایل سال 94 تسویه بورس انرژی و در اوایل پاییز 94 تسویه سپرده کالایی به سامانه سپاس اضافه شد و تغییرات لازم لحاظ شد به گونه ای که امروز بخش تسویه چهار بازار کیش، ترکیبی، انرژی و سپرده کالایی در سامانه سپاس صورت می پذیرد. همچنین از جمله نیازهای مطرح شده در مدیریت تسویه و پایاپای پوشش عملیات شرکت در عرضه کالای بورس انرژی و فرآیند تحویل کالا و تسویه وجوه کالا و کارمزدهاست. در این راستا جلسات شناخت در پاییز 94 برگزار شد و مراحل مدلسازی و طراحی این سامانه در دست اقدام است.

 

کاربرد کامپیوتر
موسسه فن آوران
مفید حافظ