نکات اساسي در خصوص ماليات بر درآمد حقوق در قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم (مصوب 31 تیر 1394)، در یادداشت منتشره در وبگاه سازمان امور مالیاتی کشور به اختصار مورد تبیین قرار گرفت. متن کامل این یادداشت به شرح زیر است:
 
دانستني‌هاي مالياتي (قسمت ششم):
نکات اساسي در خصوص ماليات بر درآمد حقوق           
یادداشت منتشره در رسانه مالیاتی ایران
آگاهي موديان از قانون ماليات‌هاي مستقيم کمک قابل توجهي به آنان در عمل به وظايف قانوني و بهره‌مندي از تسهيلاتي که قانون براي موديان در نظر گرفته و عدم تعلق جريمه‌هاي احتمالي که قانون‌گذار براي آنان پيش‌بيني کرده، مي‌کند. از اين رو، در اين بخش از مجموعه دانستني‌هاي مالياتي به اجمال به بيان پاره‌اي از مواد و بندهاي مهم قانوني در بخش ماليات بر درآمد حقوق که يکي از مهم‌ترين منابع مالياتي است، مي‌پردازيم. در قانون ماليات‌هاي مستقيم، ماليات بر درآمد به هفت دسته تقسيم شده‌است که يکي از آنها ماليات بر درآمد حقوق مي‌باشد که در مواد 82 تا 92 به آن اشاره شده‌است.
اول: اشخاص مشمول ماليات بر درآمد حقوق
درآمدي که شخص حقيقي در خدمت شخص ديگر (اعم از حقيقي يا حقوقي) در قبال تسليم نيروي کار خود بابت اشتغال در ايران بر حسب مدت يا کار انجام يافته بطور نقد يا غير نقد تحصيل مي‌کند، مشمول ماليات بر درآمد حقوق است. (ماده 82)
 
دوم: درآمد مشمول ماليات حقوق
درآمد مشمول ماليات حقوق عبارت است از حقوق (مقرري يا مزد، يا حقوق اصلي) و مزاياي مربوط به شغل اعم از مستمر يا غيرمستمر قبل از وضع کسور و پس از کسر معافيت‌هاي مقرر در اين قانون. (ماده 83)
 
سوم: ميزان معافيت
بر اساس ماده 84 ميزان معافيت ماليات بر درآمد سالانه مشمول ماليات حقوق از يک يا چند منبع، هرساله در قانون بودجه سنواتي مشخص مي‌شود.
چهارم: نرخ ماليات بر درآمد حقوق
نرخ ماليات بر درآمد حقوق کارکنان دولتي و غيردولتي مازاد بر مبلغ معافيت سالانه تا هفت برابر آن (معافيت سالانه) مشمول ماليات سالانه 10% و نسبت به مازاد آن 20% مي باشد. (ماده 85)
 
پنجم: تکليف پرداخت کنندگان حقوق
پرداخت‌کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت يا تخصيص آن مکلف‌اند، ماليات را طبق مقررات ماده (85) اين قانون محاسبه و کسر و تا پايان ماه بعد ضمن تسليم فهرستي متضمن نام و نشاني دريافت‌کنندگان حقوق و ميزان آن به اداره امور مالياتي محل پرداخت و در ماه‌هاي بعد فقط تغييرات را صورت دهند. (ماده 86)
البته سازمان امور مالياتي به منظور تسهيل در دريافت اطلاعات ماليات بر درآمد حقوق و جلب رضايت مؤديان محترم مالياتي و کاهش هزينه‌ها و صرفه‌جويي در زمان، اقدام به طراحي و پياده‌سازي سيستم مکانيزه ماليات بر درآمد حقوق نموده‌است. در اين سيستم اطلاعات پرداخت‌کنندگان و دريافت‌کنندگان حقوق و ميزان حقوق و مزاياي پرداختي و ماليات مترتب بر آن به شکل فايل الکترونيکي از مؤدي دريافت و در پايگاه اطلاعاتي سازمان امور مالياتي ذخيره مي‌گردد. به همين منظور مؤدي مي‌تواند با مراجعه به سامانه عمليات الکترونيکي سازمان به نشاني WWW.TAX.GOV.IR  اطلاعات را وارد و ارسال نمايد و يا به‌صورت فايل الکترونيکي درقالب لوح فشرده تحويل واحد مالياتي نمايد. 
ششم: استرداد اضافه پرداختي بابت ماليات بر درآمد حقوق
اضافه پرداختي بابت ماليات بر درآمد حقوق طبق مقررات مسترد خواهدشد مشروط به اين‌که بعد از انقضاي تيرماه سال بعد تا آخر آن سال با درخواست کتبي حقوق‌بگير از اداره امور مالياتي محل سکونت مورد مطالبه قرارگيرد. اداره امور مالياتي مذکور موظف است ظرف مدت 3ماه از تاريخ تسليم درخواست، رسيدگي‌هاي لازم را معمول و در صورت احراز اضافه پرداختي و نداشتن بدهي قطعي ديگر در آن اداره امورمالياتي نسبت به استرداد اضافه پرداختي و از محل وصولي‌هاي جاري اقدام کند. درصورتي که درخواست‌کننده بدهي قطعي مالياتي داشته باشد، اضافه‌پرداختي به حساب بدهي مزبور منظور و مازاد مسترد خواهد شد. (ماده 87)
 
هفتم: درآمدهاي معاف از پرداخت ماليات حقوق
حقوق بازنشستگي و وظيفه و مستمري پايان‌خدمت و خسارات اخراج و بازخريد خدمت و وظيفه يا مستمري پرداختي به وراث و حق سنوات و حقوق ايام مرخصي استفاده نشده (بند 5 ماده 91)
هزينه سفر و فوق‌العاده مسافرت مربوط به شغل (بند 6 ماده 91)
مسکن واگذاري در محل کارگاه يا کارخانه جهت استفاده کارگران و خانه‌هاي ارزان قيمت سازماني در خارج از محل کارگاه يا کارخانه که مورد استفاده کارگران قرار مي‌گيرد. (بند 8 ماده 91)
وجوه حاصل از بيمه بابت جبران خسارت بدني و معالجه و امثال آن (بند 9ماده 91)
عيدي سالانه يا پاداش آخر سال جمعا معادل يک دوازدهم ميزان معافيت مالياتي موضوع ماده(84) اين قانون (بند 10 ماده 91)
خانه‌هاي سازماني که با اجازه قانوني يا به موجب آيين نامه‌هاي خاص در اختيار ماموران کشوري گذارده مي‌شود. (بند 11 ماده 91)
وجوهي که کارفرما بابت هزينه معالجه کارکنان خود يا افراد تحت تکفل آنها مستقيما يا به‌وسيله حقوق‌بگير به پزشک يا بيمارستان به استناد اسناد و مدارک مثبت پرداخت کند (بند 12 ماده 91)
مزاياي غيرنقدي پرداختي به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافيت موضوع ماده (84) اين قانون (بند 13 ماده 91)
درآمد حقوق پرسنل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران اعم از نظامي و انتظامي، مشمولان قانون استخدامي وزارت اطلاعات و جانبازان انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي و آزادگان (بند14 ماده 91)
پنجاه درصد ماليات حقوق کارکنان مشاغل در مناطق کمتر توسعه‌يافته طبق فهرست سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور بخشوده مي شود. (ماده 92)

هشتم: جرايم مالياتي پيش بيني شده در فصل ماليات بر حقوق
عدم ارايه ليست حقوق توسط پرداخت‌کنندگان حقوق در موعد مقرر و يا تسليم برخلاف واقع، موجب تعلق جريمه معادل دو درصد حقوق پرداختي خواهدشد. (ماده 197)
عدم کسر و ايصال بموقع ماليات حقوق توسط پرداخت‌کنندگان حقوق، مشمول جريمه معادل 10 درصد ماليات پرداخت نشده در موعد مقرر و 5/2 درصد ماليات به ازاي هرماه نسبت به مدت تاخير از سررسيد پرداخت خواهدشد. (ماده 199)
مدارک مورد نياز جهت تشکيل پرونده ماليات بر درآمد حقوق
تصوير: سند مالکيت يا اجاره محل فعاليت
تصوير: پروانه کسب يا پروانه توليد و ...
تصوير: شناسنامه و کارت ملي
تصوير: ليست حقوق متضمن نام و نشاني دريافت‌کنندگان حقوق و اعلام تغييرات در ماه‌هاي بعد
کاربرد کامپیوتر
موسسه فن آوران
مفید حافظ