براساس مصوبه مورخ 31 تیر 1394 مجلس شورای اسلامی، اصلاحاتی در قانون مالیات مستقیم صورت پذیرفت که موارد مرتبط با تجدید ارزیابی دارایی ها در این قانون با ابهاماتی از سوی فعالان بازار سرمایه روبرو شد. در این راستا، محمد فطانت رییس سازمان بورس و اوراق بهادار طی نامه ای از سازمان امور مالیاتی کشور استعلام به عمل آورد و رییس آن سازمان نیز طی جوابیه ای کتبی، شرایط معافیت مالیاتی افزایش سرمایه شرکت ها از محل مازاد تجدید ارزیابی را تشریح کرد.
به گزارش انجمن حسابداران خبره ایران، به نقل از
پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه ایران (سنا)، با هدف تکمیل اطلاع رسانی، متن مکاتبات و مستندات مربوطه را که روابط عمومی سازمان در اختیار قرار داده است به شرح ذیل منتشر می کند.
متن نامه استعلام:
جناب آقای تقوی نژاد
رئیس محترم سازمان امور مالیاتی
سلام علیکم،
همان گونه که مستحضرید براساس مصوبة مورخ 1394.04.31 مجلس محترم شورای اسلامی، اصلاحاتی در قانون مالیات مستقیم صورت پذیرفته که اهم موارد مرتبط با تجدید ارزیابی دارایی ها در قانون یادشده به شرح زیر می باشد:
1. در بند 39 قانون اصلاح قانون مالیات مستقیم عنوان شده است که متن زیر جایگزین ماده 149 و تبصره‌های آن می‌گردد:
تبصره1- افزایش بهای ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها اشخاص حقوقی، با رعایت استانداردهای حسابداری مشمول پرداخت مالیات بر درآمد نیست و هزینه استهلاک ناشی از افزایش تجدید ارزیابی‌ها به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی نمی‌شود. در زمان فروش یا معاوضه داراییهای تجدید ارزیابی شده، مابه‌التفاوت قیمت فروش و ارزش دفتری بدون اعمال تجدید ارزیابی در محاسبه درآمد مشمول مالیات منظور می‌شود.
آیین نامه اجرائی این تبصره درمورد نحوه تجدید ارزیابی، فروش و استهلاک داراییهای تجدید ارزیابی شده و سایر الزامات و ترتیبات اجرائی که با رعایت استانداردهای حسابداری تهیه می‌شود، به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی ظرف مدت شش ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون (1395.01.01) به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
2. در بند 60 قانون اصلاح قانون مالیات مستقیم اشاره شده که ماده 282 به قانون مالیات مستقیم الحاق می‌گردد.
براساس جزء 2 ماده 282 قانون یاد شده احکام مالیاتی ماده 17 قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات از ابتدای سال 95 لغو می‌گردد.
در خصوص آیین نامه اجرایی ماده 17 قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات و اصلاحیه آن نیز موارد زیر قابل ملاحظه می باشد:
1. براساس ماده 2 آیین نامه اجرایی فوق الذکر "بنگاه های اقتصادی که طی پنج سال اخیر اقدام به تجدید ارزیابی داراییهای خود ننموده‌اند، در صورتی که با رعایت مقررات قانونی و مفاد این آیـین‌نامه، داراییهای خود را از تاریخ 1391.06.25 تا 1396.06.24 تجدیـد ارزیابی نموده و مازاد حاصـل از آن را به حسـاب سرمایه مـنظور نمایند، از شـمول مالیات معاف خواهند بود."
2. مطابق تبصره 3 ماده 2 آیین نامه مذکور به منظور استفاده از معافیت مالیاتی ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها "اشخاص حقوقی که تا پایان سال تجدید ارزیابی افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی داراییهای خود را در اداره ثبت شرکتها ثبت ننمایند، موظفند مبالغ ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها را طی سال مذکور در دفاتر قانونی به حساب مازاد ناشی تجدید ارزیابی منظور و حداکثر تا پایان سال مالی بعد از تجدید ارزیابی دارایی‌ها، در اداره ثبت شرکت ها ثبت و ظرف همین مدت به حساب سرمایه در دفاتر قانونی، طی سال بعد از تجدید ارزیابی منظور نمایند."
با در نظر گرفتن مواد قانونی یاد شده و در راستای رسیدگی به درخواستهای افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها، سؤالاتی به شرح زیر برای این سازمان مطرح می باشد:
1. آیا شرکتهایی که تا پیش از پایان مهلت قانونی مقرر در آییننامه اجرایی ماده 17 قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات و اصلاحیه آن، نسبت به تجدید ارزیابی دارایی های خود اقدام نموده و مازاد حاصل از آن را به حساب سرمایه منظور نمایند، همچنان از معافیت مالیاتی مربوطه برخوردار خواهند شد یا اینکه از ابتدای سال 95 معافیت مالیاتی مربوط به انتقال مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها به حساب سرمایه لغو خواهد شد؟
2. آیا شرکتهایی که در سال 94 اقدام به تجدید ارزیابی داراییهای خود نموده و مازاد مزبور را در این سال در دفاتر خود ثبت نماید، می‌توانند بهمنظور استفاده از معافیت مالیاتی تا پایان سال مالی بعد از تجدید ارزیابی دارایی‌ها (انتهای سال 1395) نسبت به ثبت افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی اقدام نمایند و از معافیت مالیاتی مربوطه استفاده نماید؟
باعنایت به موارد عنوان شده، مقتضی است دستور فرمائید نظر آن سازمان محترم در خصوص ابهامات مطرح شده به این سازمان اعلام گردد.
محمد فطانت
پاسخ استعلام:
جناب آقای دکتر فطانت
رئیس محترم سازمان بورس و اوراق بهادار
بازگشت به نامه شماره 122/4965 مورخ 1394.12.10 در خصوص تجدید ارزیابی دارایی ها، به آگاهی می رساند:
1- بر اساس ماده 17 قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات و اصلاح ماده(104) قانون مالیات های مستقیم، مصوب 1391/05/01 ابلاغی طی بخشنامه شماره 200/12392 مورخ 1391/06/21 افزایش سرمایه بنگاه های اقتصادی ناشی از تجدید ارزیابی دارایی های آنها از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون به مدت پنج سال از شمول مالیات معاف است مشروط برآنکه متعاقب آن به نسبت استهلاک دارایی مربوطه و یا در زمان فروش، مبنای محاسبه مالیات اصلاح گردد و بنگاه یاد شده طی پنج سال اخیر تجدید ارزیابی نشده باشد.
2- بر اساس ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 17 قانون مذکور موضوع تصویب نامه شماره 90836/ت 48793ه مورخ 1392.04.18 هیات محترم وزیران بنگاه های اقتصادی که طی پنج سال اخیر اقدام به تجدید ارزیابی دارایی های خود ننموده اند در صورتی که با رعایت مقررات قانونی و مفاد این آیین نامه دارایی های خود را از تاریخ 1391.06.25 تا 1396.06.24 تجدید ارزیابی نموده و مازاد حاصل از آن را به حساب سرمایه منظور نمایند از شمول مالیات معاف خواهند بود.
3- طبق تبصره 3 ماده 2 اصلاحی آیین نامه اجرایی فوق الذکر موضوع تصویب نامه شماره 136590/ت 50976ه مورخ 1393.11.13 هیات محترم وزیران، اشخاص حقوقی که تا پایان سال تجدید ارزیابی افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی های خود را در اداره ثبت شرکت ها ثبت ننمایند موظفند مبالغ ناشی از تجدید ارزیابی دارایی ها را طی سال مذکور در دفاتر قانونی به حساب مازاد ناشی از تجدید ارزیابی منظور و حداکثر تا پایان سال مالی بعد از تجدید ارزیابی دارایی ها، در اداره ثبت شرکت ها ثبت و به حساب سرمایه در دفاتر قانونی خود منظور نمایند.
4- بر اساس بند 2 ماده 282 الحاقی مصوب 1394.04.31 قانون مالیات های مستقیم، ماده 17 قانون استفاده از حداکثر توان تولیدی و خدماتی در تامین نیاز های کشور و تقویت آن در امر صادرات و اصلاح ماده 104 قانون مالیات های مستقیم مصوب 1391.05.01از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم مصوب 1394.04.31 (وفق ماده 281 قانون اخیر الذکر از ابتدای سال 1395) لغو می شود.
با عنایت به مراتب فوق در خصوص سوال 1 مطروحه در نامه صدر الذکر حکم ماده 17 قانون یاد شده با توجه به مقررات بند 2 ماده 282 الحاقی مصوب 1394.04.31 قانون مالیات های مستقیم از ابتدای سال 1395 لغو و مقررات تبصره 1 ماده 149 قانون اخیر الذکر و آیین نامه اجرایی آن مبنای تجدید ارزیابی دارایی ها قرار می گیرد.
در خصوص سوال 2 مطروحه در نامه مذکور با عنایت به مقررات بند 3 فوق الذکر چنانچه اشخاص حقوقی تا پایان سال 1394 تجدید ارزیابی نمایند و مبالغ ناشی از تجدید ارزیابی دارایی ها را طی سال مذکور در دفاتر قانونی به حساب مازاد ناشی از تجدید ارزیابی منظور و در صورت های مالی سال مزبور نیز منعکس نمایند افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی با رعایت مقررات بند مذکور و سایر شرایط آیین نامه اجرایی موضوع ماده 17 قانون موصوف، معاف از مالیات خواهد بود.
سید کامل تقوی نژاد
تصویر استعلام نامه رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار
تصویر جوابیه رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور
