منصور شمس احمدی
تعامل بين حسابداران و مديران مالي و حسابرسان گاه وجود دارد و در بسياري از موارد وجود ندارد. هر قدر آگاهي دو طرف از مفاهيم و استانداردهاي حسابداري و حسابرسي بيشتر باشد، اين تعامل بيشتر است و هرگاه اين آگاهي در يکي از طرفين کمتر باشد تعامل نيز کمتر خواهد بود. البته ديگر عامل مؤثر در شکل گيري تعامل آگاهي از مشکلات اجرايي طرف ديگر است. هر دو طرف در اجراي وظايف خود مشکلاتي دارند که اگر طرف مقابل به آن واقف باشد تعامل با سهولت بيشتري انجام ميشود؛ ولي موضوع اصلي صرفاً تعامل بين حسابداران و حسابرسان نيست اين تنها بخشي از مشکل است؛ ولي قطعاً همه مشکل نيست.
ارائه و انتشار صـورتهاي مالي شفاف و قابل اتکا و اعتبار بخشي به آنها، يک فرايند است. اين فرايند حسابداران، مديران مالي، مديرعامل، اعضاي هيئت مديره، حسابرسان داخلي، کميته حسابرسي و نهاد استانداردگذار، سازمان بورس و اوراق بهادار، جامعه حسابداران رسمي، دانشگاهها و اسـتفاده کـنندگـان از صـورتهـاي مـالي را دربرمـيگـيرد.
اگر دانشجوياني که از دانشگاههاي مختلف فارغ التحصيل شده، اما دانش آنان از استانداردهاي حسابداري و حسابرسي بروز نشده و کاربرد آن را نياموخته باشند، بخشي از اين فرايند دچار آسيب و مشکل ميشود. بازنگري در مورد محتواي دروس دانشگاهي و نحوه آموزش ضروري است. دانشجوي فارغ التحصيل مانند کالاي نيمه ساخته است. دانش حرفه اي او بايد به طور مستمر بروز شود. اين امر از جمله با عضويت در يک انجمن حرفه اي که آموزش مستمر جزو شروط تداوم عضويت است، امکانپذير است.
پايـه هاي فرايند مناسب گزارشگري مالي و اطـمينان بخشـي به آن بر اصول راهـبري شرکتها استوار است. اگر اجـراي اين اصول به طور واقعي و نه صرفاً در شکل، مورد توجه قرار نگيرد، نميتوان از اين فرايند توقع توليد محصولي با کيفيت بالا داشت.
دانش اعضاي هيئت مديره بايد به طور مستمر در زمينه هاي مديريت و همچنين مديريت مالي افزايش يابد. کميته هاي حسابرسي بايد از وظايف خود آگاه و بر اجراي کنترل هاي داخلي، به ويژه کنترلهاي داخلي حاکم بر گزارشگري مالي، نظارت داشته باشند. دستگاههاي نظارتي از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار و بانک مرکزي نيز بايد بر کيفيت اين فرايند نظارت کنند. فاصله انتظارات بين آنچه حسابرسان انجام ميدهند و آنچه استفاده کنندگان انتظار دارند حسابرسان انجام بدهند در دو زمينه شکل ميگيرد:
- فاصله بين آنچه حسابرسان انجام ميدهند و آنچه بايد طبق استانداردهاي حسابرسي انجام دهند.
- فاصله بين آنچه حسابرسان بايد طبق استانداردهاي حسابرسي انجام دهند با آنچه استفادهکنندگان انتظار دارند حسابرسان انجام دهند.
فاصله نخست را بايد با آموزش مستمر و بهبود روشهاي حسابرسي کاهش داد و فاصلهي دوم را بايد با تغيير در شکل و محتواي گزارش حسابرسي و همچنين تعامل با دستگاههاي اجرايي و نظارتي و آگاهسازي همگاني در زمينه محدوديتهاي حسابرسي و حسابداري کاهش داد؛ در غير اينصورت همچنان در چرخه باطلي از تشديد فاصله انتظارات بين گزارشگران مالي، اطمينان بخشان به آن، استفاده کنندگان از آن و دستگاههاي اجرايي و نظارتي گرفتار خواهيم بود.
منبع: مجله حسابدار، شماره 279، تیر 1394، صص 16-15
