از آنجایی که حسابرسان داخلی مشاوران قابل اطمینان سازمان تلقی میگردند، لذا آنها باید از چهار ویژگی اصلی بهشرح زیر برخوردار باشند که این موارد برای موفقیت حرفهی حسابرسی داخلی ضروری است:
1- استقلال حسابرس: حسابرس داخلی باید بهنسبت جایگاه سازمانی خود استقلال داشته و از لحاظ شخصی، بیطرف باشد تا بتواند وظایف و مسئولیتهای خود را بهدرستی انجام دهد. لازمهی اثربخش بودن حسابرسی داخلی، استقلال حرفهای حسابرس است و به دو عامل زیر بستگی دارد:
الف) استقلال سازمانی (جایگاه): حسابرس داخلی برای انجام درست و مناسب وظایف خود باید به کلیهی اسناد و مدارک، دفاتر، داراییها و کارکنان سازمان دسترسی داشته باشد و با مشورت مدیریت، ضرورتها و اولویتهای کار خود را تعیین کند.
عملکرد حسابرسی داخلی باید چنان باشد که بهروشنی نشان دهد حسابرسی داخلی تحت تأثیر هیچگونه اعمال نفوذ غیرمسئولانهای نیست که بتواند بر تصمیمگیری آن دربارهی محتوای گزارشهایی که به مدیریت ارائه میشود، بهطور قابل ملاحظهای اثر گذارد.
واحد حسابرسی داخلی نباید جزئی از سیستم حسابداری یا درگیر کارهای اجرایی و روزمره باشد تا بتواند بهراحتی در مورد سیستم، بررسیهای لازم و اظهارنظر داشته باشد. اگر حسابرسی داخلی در سیستم یا روشی حضور نداشته باشد و آن سیستم یا روش بدون هرگونه خللی به فعالیت خود ادامه دهد، یعنی واحد حسابرسی داخلی مستقل است.
ب) استقلال رأی (بیطرفی): یک جنبهی بسیار مهم استقلال حسابرسی، بیطرفی آن است. نداشتن هیچگونه تضاد منافع یا جانبداری یا هرگونه رابطهی پولی با واحد مورد رسیدگی، محیط مناسبی برای واحد حسابرسی داخلی بهوجود میآورد که بتواند وظایف خود را بهتر انجام دهد.
حسابرسان داخلی از استقلالی شبیه حسابرسان مستقل برخوردار نیستند، چون آنان کارکنان شرکتی هستند که در آن کار میکنند و قیود ذاتی رابطهی کارمند و کارفرما بر کار آنان حاکم است، اما برای کفایت حفظ استقلال حسابرسی داخلی بهتر است سازمانها کمیتهای تحت عنوان کمیتهی حسابرسی تشکیل دهند و حسابرس داخلی با نظر آن کمیته انتخاب و عملکردش ارزیابی گردد، نه کسانی که دارای نفوذ قابل ملاحظه و قدرت تصمیمگیری هستند.
2-مهارت های ارتباطی: حسابرسان داخلی برای این که بتوانند کلیهی وظایف خود را بهنحوی شایسته انجام دهند باید از اعتماد اشخاصی برخوردار باشند که با آنان ارتباط دارند. این اعتماد می تواند با ارتباط کاری سازنده و طرف مشورت صاحبکار قرار گرفتن تأمین شود و در نتیجه صاحبکار برای پذیرش محتوای گزارشهای حسابرسان آمادگی لازم را بهدست خواهد آورد.
حسابرسی داخلی باید تلاش کند با مدیریت، حسابرسان مستقل و هر واحد بررسی کنندهی دیگر و واحد بررسی کنندهی غیر اجرایی روابط صمیمانهی کاری و تفاهم متقابل بهشرح زیر برقرار نماید:
الف) روابط سازمانی: برنامهریزی زمانبندی اجرای حسابرسی داخلی باید با هماهنگی و توافق مدیران مرتبط با کار حسابرسی، صورت گیرد. مشورت مرتب با صاحبکار نشان دهندهی تعهد سالم حسابرسان داخلی به حفظ ارتباطات خوب با مدیران سطوح بالا است.
ب) رابطه با حسابرس مستقل: حسابرسان داخلی و مستقل باید برای کسب شناخت و احترام متقابل، با یکدیگر همکاری کنند تا بدین ترتیب، عملکرد هر دو بهبود یابد و از دوبارهکاریها پیشگیری شود.
ج) مراجع و کارشناسان بررسی کننده: حسابرسان داخلی بهمنظور بهبود کیفیت اثربخشی حسابرسی داخلی باید ارتباطی منظم با نهادهای بررسی کننده مثل مشاوران مدیریت برقرار نمایند و گزارشهای آنان را برای کسب اطلاعات، بررسی و در نظر گرفتن پیشنهادهای مؤثر بر سیستم کنترل داخلی سازمان، دریافت کنند.
3- تخصص حسابرس: واحد حسابرسی داخلی و کارکنان آن باید از نظر فنی بر دانش و مهارتهای کاربردی بهشرح زیر تسلط داشته باشند:
1- فارغالتحصیل دانشگاهی در یکی از رشتههای حسابداری، حسابرسی، مهندسی فناوری اطلاعات، مدیریت و صنایع.
2- تسلط بر استانداردهای حسابداری و حسابرسی داخلی.
3- دانش فنی کافی در خصوص قوانین مالیاتی، قانون تأمین اجتماعی، قانون کار، قانون تجارت و سایر الزامات و ضوابط مراجع ذیصلاح حرفهای.
4- شناخت صنایع و فعالیتهای مختلف تجاری، آشنایی با فرایندهای سازمانی و دارای تجربهی عملی در انجام کار.
5- آگاهی کلی از موضوع اصلی مورد بررسی و محیطی که واحد مورد حسابرسی در آن فعالیت میکند.
6- تسلط کافی بر استفاده از سیستمهای کامپیوتری.
7- مهارت های ارتباطی گفتاری و نوشتاری بهطور شفاف و مؤثر.
حسابرس داخلی باید با شرکت در برنامههای آموزشی مستمر، دانش و مهارت خود را تقویت و بروز رسانی نماید.
4-اخلاق حرفهای: با توجه به اهمیت اخلاق و رفتار حرفه ای و برای انجام کار حسابرس بهطور صادقانه و صحیح، سازماندهندگان حرفه ی حسابرسی، مقررات و اصول رفتار حرفهای وضع نمودند