وزارت امور اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت، اسناد خزانه اسلامی را از محل ردیف بودجه اختصاصیافته، منتشر میکند دستگاههای ذیربط نیز بر اساس بودجه اختصاصیافته و اولویتبندی، لیست پیمانکاران طلبکار از دولت را به بانک عامل معرفی خواهند کرد بعد از احراز هویت و اخذ اطلاعات لازم توسط بانک عامل، ليست پیمانکاران به فرابورس ایران اعلام خواهد شد. سپس حداکثر ظرف ۱۰ روز کاری، اطلاعات در سامانه معاملات ثبت شده و پیمانکاران میتوانند با مراجعه به یکی از کارگزاریهای عضو فرابورس ایران نسبت به فروش استاد خزانه اسلامی در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران اقدام کنند قیمت همه اوراق بهادار در بازار با مکانیزم عرضه و تقاضا معین میشود و قبل از برگزاری جلسه حراج و انجام عرضه هیچکس نمیتواند قیمت را پیشبینی کند. البته قطعاً تمام فعالان بازار که در سمت عرضه بهعنوان فروشنده و یا در سمت تقاضا بهعنوان خریدار در بازار مشارکت میکنند، پیشبینیهایی از قیمت در ذهن خود خواهند داشت، اما قیمت نهایی صرفاً پس از برگزاری حراج در جلسه معاملاتی و در روز عرضه اولیه معین خواهد شد.
فرابورس ایران بهعنوان ناظر بازار بر کل فرآیند عرضه، تقاضا و قیمتگذاری نظارت میکند تا تمام فعالیتها طبق روال قانونی و مطابق مقررات انجامپذیرد و هیچ دخالتی در تعیین قیمت نخواهد داشت بنابراین اعلام قیمت عرضه اولیه اسناد خزانه اسلامی قبل از برگزاری جلسه حراج به پیمانکاران منتفی میباشد، از طرفی با افزایش تعداد مشارکتکنندگان در هر دو سوی عرضه و تقاضا، قیمت اوراق به واقعیت نزدیکتر خواهد بود.
قیمت بازاری اسناد خزانه اسلامی در بازار سرمایه به یکی از دو روش ثبت سفارش و حراج محاسبه میشود:
- ثبت سفارش: در این روش تعداد سفارشات وارد شده توسط طرف تقاضا باید حداقل به میزان ۸۰ درصد حجم كل اوراق عرضه شده باشد و قیمت کشفشده، قیمتی است که حداقل ۸۰ درصد اوراق عرضهشده به فروش برسد.
- حراج: در این روش قیمت در یک جلسه معاملاتی و بر اساس رقابت خریداران تعیین میشود بهطوریکه بالاترین قیمت پیشنهادی خرید با پایینترین قیمت پیشنهادی فروش با یکدیگر منطبق شده و معامله انجام میشود.
منبع: كتاب نقش ابزارهای مالی در توسعه بازار سرمایه، نوشته محمدرضا قنبري، احمد اكبري و پگاه امين نژاد، انتشارات انديشه عصر (مطالب با اجازه كتبي مولفين و ناشر منتشر شده است)